بسته بندی و لیبل
بسته بندی یک علم، هنر و فناوریست که محصول بواسطه این قالب هنگام توزیع، انبارداری و فروش محافظت می شود. همچنین به فرایند طراحی، ارزیابی و تولید بسته ها نیز اطلاق می شود. می توان به این شکل نیز تعبیر کرد؛ یک سیستم یکپارچه از تهیه کالاها برای انتقال، انبارداری، حمل ونقل، فروش و استفاده نهایی می باشد. در بسیاری از شرکتها کاملا بستگی به دولت، کسب و کار، استفاده سازمانی، صنعتی و شخصی دارد و خلاقیت بنا به نوع کاربری در آن متفاوت است و دارای اهمیت ویژه ای است.
عبارت برچسب زنی بسته به هر نوع ارتباط الکترونیکی یا گرافیکی بر بسته با بصورت برچسبی جداگانه فارق از محصول اطلاق می شود.
بسته بندی مواد غذایی، برای صنایع غذایی کاربری دارد. یک بسته بندی جدا از صورت ظاهری، شرایط حفظ، نگهداری و مقاومت از محصول را فراهم می آورد. بسته بندی دارای برچسب ارزش غذایی و دیگر اطلاعات مورد نیاز برای فروش است. انواع متفاوتی از بسته بندیها در بازار وجود دارند و امروزه شکل و نحوه کاربری آنها فارق از بحث حفاظت از محصول کاربری دیگری دارد که چهره، دستورالعمل مصرف آن، اطلاعات مورد نیاز، علائم بهداشت و سلامت و … را دارد.
تاریخچه
بسته بندی محصولات غذایی، با بهره گیری از تکنولوژی تغییرات اساسی و گسترده ای تا انقلاب صنعتی داشته، این تغییرات طی این دوران فراز و نشیب های زیادی داشته است.
1800: نیکلاس آپپر به منظور طولانی شدن عمر مفید مواد غذایی برای ارتش فرانسه از بطری های شیشه ای جهت بهینه سازی بسته بندی، با کنسروهای فلزی جایگزین کرد
1880: اولین غلات بسته بندی شده در جعبه تاشو توسط کوایکر اوتز
1890: درپوش تاج در بطری های شیشه ای توسط ویلیام نقاش ثبت اختراع شد
1970: سیستم بارکد در صنعت خرده فروشی و تولید معرفی شد. فن آوری بطری قالب پلاستیکی PET در این زمان که در صنعت نوشیدنی مورد استفاده قرار می گیرد، معرفی شد.
بسته بندی محصولات غذایی، تغییرات اساسی و گسترده ای با بهره گیری از تکنولوژی تا انقلاب صنعتی داشته و در دوره های مخنلف تا به امروز این تغییرات فراز و نشیب های زیادی داشته است.
هدف از بسته بندی و برچسب روی بسته بندی
سد حفاظتی: اینکه چرا از بسته بندی استفاده می کنیم و جدا از بحث محصولات غذایی که به محافظت از محتویات داخل جعبه بر اثر ضربه، فشار، جابجایی و باکتری نیاز دارند، بسته بندی سدی در برابر نفوذ اکسیژن، بخار آب و گرد و خاک می باشد، چراکه نفوذ یک عامل بحرانی و قابل توجه در طراحی بسته بندی است. بعضی از بسته بندیها حاوی ماده خشک کننده یا جاذب اکسیژن می باشند که باعث می شود محصول عمر مفید بیشتری داشته باشند. میزان هوا در بعضی از بسته بندی ها تعریف شده است. برخی بسته بندیها حاوی جو ( اکسیژن) اصلاح و یا کنترل شده می باشند، یکی از کاربریهای اولیه و ضرورت این نوع بسته بندیها حفظ تازگی، طراوت و سلامت محصول در این بسته بندیها می باشد.
انباشتگی یا تراکم: بطور معمول بسیاری از آیتمها در یک بسته بندی ترکیب می شوند تا قابلیت جابجایی و حمل راحتتری را داشته باشند. مایعات، پودرها، دانه ها بایستی انباشتگی داشته باشند.
انتقال اطلاعات: جهت آگاهی از نحوه استفاده، جابجایی، بازیافت و یا نوع بسته بندی هر محصول، اطلاعات آن بصورت برچسب روی بسته بندی اعلام می شود. این بخش حاوی بعضی از انواع اطلاعات مورد نیاز دولت ها می باشد و جهت تایید توسط دولت بررسی می شود.
بازاریابی: بسته بندی و برچسب روی محصول در جذب مشتری و ایجاد تمایل خریدار بالقوه برای خرید محصول، کاربری دارد. نحوه ارایه و میزان جذابیت ظاهر بسته بندی در گرایش مشتری جهت خرید نقش مهمی را ایفا می کند و مشتری به بررسی محتویات داخل بسته گرایش پیدا می کند. طراحی بسته بندی نیز برای سالیان متمادی در جذب مشتری حرف اول را می زند. ارتباطات بازاریابی، طراحی گرافیکی و رنگ طرح و بسته بندی آن نیز از دیگر فاکتورهای مطرح در فروش محصولات می باشند.
امنیت: بسته بندی ریسک خطرات ارسال بار را کاهش می دهد. بسته بندیها بایستی علیرغم زیبایی ظاهری در برابر هر نوع تحریکات بیرونی مقاوم باشند و دیگر اینکه بسته بندیها بایستی جهت تایید صحت محصول مهر و موم و در برابر سرقت اطلاعات روی برچسب مبرا باشند. در بسته بندی میتوان از تگهایی استفاده کرد که قابلیت رصد محصول را داشته باشند و به این طریق از خرده فروشی و سو استفاده از آن پیشگیری کرد.